Papa Fransisiko yitabye Imana kuri uyu wa Mbere wa Pasika tariki ya 21 Mata 2025. Urupfu rwe ruje nyuma y’ibyumweru bitanu yizihije isaburukuru y’imyaka 12 ishize atorewe kuba umushumba wa 266 wa Kiliziya.
Dore ingengabihe y’iby’ingenzi byaranze ubu Papa bwe
Mu 2013
Ku wa 13 Werurwe 2013: Hafi ibyumweru bibiri nyuma y’uko Papa Benedict XVI yeguye ku nshingano z’ubushumba, Kardinali Jorge Bergoglio yatorewe kuba Papa. Ahitamo izina rya Papa Fransisiko mu rwego rwo guha icyubahiro Mutagatifu Fransisiko wa Assisi.
Ku rubaraza rw’inyubako ya Basilika ya Mutagatifu Petero i Vatican, yagize ati: “Mureke dutangire urugendo, Umwepiskopi n’abaturage, uru rugendo rwa Kiliziya ya Roma, ruyoborwe n’urukundo muri Kiliziya zose, urugendo rw’ubuvandimwe mu rukundo no mu kwizerana. Twese duhore dusabirane.”
Ku wa 14 Werurwe 2013: Umunsi wakurikiyeho nyuma y’uko atangiye ku mugaragaro inshingano ze nka Papa, Papa Fransisiko yasubiye kuri hoteli yari acumbitsemo kugira ngo yishyure fagitire ye ndetse anafate ibintu bye byari biyirimo.
Ku wa 8 Nyakanga: Papa Fransisiko yasuye ikirwa cya Lampedusa mu Butaliyani, ahahurira n’itsinda ry’impunzi 50, benshi muri bo bakaba ari abasore bakomoka muri Somaliya no muri Eritreya. Icyo kirwa, giherereye mu ntera ya kilometero zirenga 300 uvuye ku nkombe za Tuniziya, ni imwe mu nzira zikoreshwa cyane n’abimukira bava muri Afurika no mu Burasirazuba bwo Hagati bashaka kwinjira mu Burayi. Uru ni uruzinduko rwa mbere rw’ubushumba Papa yakoze hanze ya Roma, rwahise rugaragaza ko kugera ku bari ku nkengero z’isi ari kimwe mu byo azashyira imbere mu butumwa bwe.
Ku wa 23 kugeza ku wa 28 Nyakanga: Papa Fransisiko yasuye Rio de Janeiro, muri Brazil, aho yari yitabiriye umunsi mpuzamahanga w’urubyiruko (World Youth Day 2013). Abantu barenga miliyoni 3 baturutse hirya no hino ku isi bitabiriye ibyo birori.
Ku wa 29 Nyakanga: Mu rugendo rwo gusubira i Roma mu ndege avuye muri Brazil, Papa Fransisiko yagiranye ikiganiro cye cya mbere n’abanyamakuru nk’Umushumba wa Kiliziya. Yavugiyemo amagambo yateje impaka, agira ati: “Niba umuntu ari umutinganyi kandi ashaka Imana kandi afite umutima mwiza, jye ndi nde wo kumucira urubanza?”. Iri jambo ryaturutse ku kibazo yabajijwe n’umunyamakuru ku bijyanye n’abapadiri bagirira abo bahuje igitsina.
Ku wa 24 Ugushyingo: Papa Fransisiko yasohoye inyandiko ye ya mbere nk’ubutumwa bwihariye bwa gishumba yise ‘Evangelii Gaudium ‘(Ibyishimo by’Ivanjili). Iyo nyandiko yasobanuraga neza icyerekezo cye ku bijyanye no kwamamaza Ivanjili mu Isi y’iki gihe, agaragaza ko ubutumwa bwa Kiliziya bugomba kurangwa n’ibyishimo, kwegera abatishoboye, n’urukundo rwimbitse rujyanye n’ibihe tugezemo.
Mu 2014
Ku wa 22 Gashyantare: Papa Fransisiko yayoboye inama ye ya mbere y’abakaridinali (consistory) yo gushyiraho abakaridinali bashya 19. Muri bo harimo abo mu bihugu bikiri mu nzira y’amajyambere bitari byigeze bihagararirwa mu Nama Nkuru y’Abakaridinali (College of Cardinals) mbere yaho, nka Haïti.
Ku wa 22 Werurwe: Papa Fransisiko yashyizeho komisiyo ishinzwe kurengera abana bato (Pontifical Commission for the Protection of Minors). Iyo komisiyo yashyiriweho kurengera icyubahiro cy’abana bato n’abakuze bafite intege nke, by’umwihariko nk’abakorewe ihohoterwa rishingiye ku gitsina.
Ku wa 5 Ukwakira – Hatangijwe Sinodi ku Muryango (Synod on the Family). Abepiskopi bateraniye hamwe baganira ku bibazo bitandukanye birebana n’imiryango muri iki gihe, birimo: ingo zirimo umubyeyi umwe gusa, imiryango ibana itarasezeranye, kurera abana bahuje ibitsina, ndetse n’ubushyingiranwe bw’abantu b’amadini atandukanye.
Ku wa 6 Ukuboza: Nyuma yo guhura n’abanenga gahunda ye yo kuvugurura inzego za Vatican (Roman Curia), Papa Francis yasobanuye igitekerezo cye mu kiganiro yagiranye n’ikinyamakuru cyo muri Argentine kitwa La Nación, aho yagize ati:
“Ubu ubu kurwanya biragaragara. Kuri jye ni ikimenyetso cyiza, kubona abantu batakigira ibyo bavuga rwihishwa iyo batemera ibiri kuba. Ni byiza ko ibintu byose bisohoka mu ruhame, ni byiza cyane.”
Mu 2015
Ku wa 18 Mutarama : Mu gusoza uruzinduko rwe muri Aziya, Papa Fransisiko yayoboye Igitambo cya Misa i Manila, mu gihugu cya Philippines. Iyo Misa, yabaye iy’amateka, kuko yitabiriwe n’abantu bari hagati ya miliyoni 6 na 7, kandi hari imvura nyinshi. Iyo misa yabaye iya mbere yitabiriwe n’umubare munini w’abantu mu mateka ya Kiliziya.
Ku wa 23 Werurwe: Papa Fransisiko yasuye umujyi wa Naples mu Butaliyani, agamije kugaragaza umuhate wa Kiliziya mu rugamba rwo kurwanya ruswa n’imitwe y’abagizi muri uwo mujyi.
Ku wa 24 Gicurasi: Mu rwego rwo gushimangira uruhare rwa Kiliziya mu kurwanya ubushyuhe bw’isi n’iyangizwa ry’ibidukikije, Papa Fransisiko yasohoye inyandiko y’Ubushumba (encyclical) yise ‘Laudato Si’. Muri iyo nyandiko, yasabye abantu bose kwita ku bidukikije, kurengera Isi dutuyeho, no gufata ingamba za politiki zihamye zo guhangana n’ibibazo by’imihindagurikire y’ibihe.
Kuva ku wa 19 kugeza ku wa 22 Nzeri: Papa Fransisiko yasuye igihugu cya Cuba kandi aganira na Fidel Castro mu ruzinduko rwa mbere rwa Papa muri icyo gihugu kuva Papa Yohani Pawulo wa II asuye muri 1998. Mu nyigisho ye ya Misa, Papa Fransisiko yagarutse ku gaciro k’umuntu. Yagize ati: “Kuba Umukristu bikubiyemo guteza imbere icyubahiro cy’abavandimwe bacu, tubiharanire, tubibemo.”
Kuva ku wa 22 kugeza ku wa 27 Nzeri: Nyuma yo kuva muri Cuba, Papa Franssiko yakoreye uruzinduko rwe rwa mbere muri Leta Zunze Ubumwe za Amerika. I Washington D.C., mu nama yahuje imitwe yombi ya Kongere, yasabyae abadepite n’abasenateri guharanira inyungu rusange, kandi yanatagatifuje misiyoneri y’Abafaransa ya Mutagatifu Junípero Serra. Yanitabiriye kandi Inama Mpuzamahanga y’Imiryango (World Meeting of Families) i Philadelphia yibanze ku kwishimira impano y’umuryango.
Ku wa 18 Ukwakira : Papa Fransisiko yagize Louis Martin na Marie‑Azélie “Zélie” Guérin, abatagatifu. Aba bari ababyeyi b’ababikira batanu, barimo Mutagatifu Thérèse wa Lisieux. Nibo bashakanye ba mbere bashyizwe mu batagatifu icyarimwe.
Ku wa 8 Ukuboza : Umwaka wa Yubile y’impuhwe ya Papa Fransisiko waratangiye. Umwaka wibanze ku mpuhwe n’imbabazi z’Imana no gucungurwa kw’ibyaha by’abantu. Papa yahaye abapadiri bamwe muri buri diyosezi kuba Abamisiyoneri b’Impuhwe bafite ububasha bwo kubabarira ibyaha ubundi byari bisanzwe bigenewe Papa.
Mu 2016
Ku wa 19 Werurwe : Papa Fransisiko yashyize ahagaragara inyandiko y’impanuro z’intumwa (Amoris Laetitia), ivuga ku bibazo bitandukanye byugarije umuryango wa none, ishingiye ku biganiro byatanzwe na ‘sinodi’ zombi ku muryango. Papa yateje impaka zikomeye muri Kiliziya kubera amagambo yavugaga mu gice cya 8 cyerekeye guha umugisha abashyingiwe bwa Kabiri nyuma yo gutandukana nabo bashakanye mbere (Thought for a couple of seconds)
Ku tariki ya 16 Mata : Nyuma yo gusura impunzi ku kirwa cya Lesbos mu Bugereki, Papa Fransisiko yemeye ko imiryango itatu y’impunzi y’Abayisilamu iigendana na we mu ndege igana i Roma. Yavuze ko icyo cyemezo kitari icya politiki.
Guhera tariki ya 26 kugeza ku ya 31 Nyakanga: Papa Fransisiko yasuye Krakow mu gihugu cya Polonye, mu birori by’umunsi w’iserukiramuco Mpuzamahanga ry’Urubyiruko. Urubyiruko rw’Abagatolika bagera kuri miliyoni 3 baturutse impande zose z’isi bitabiriye iri serukiramuco.
Ku wa 4 Nzeri: Papa Fransisiko yagize Teresa wa Kalkuta umutagatifu. Uwo mutagatifu, yari umubikira w’umuny-Albania, ubuzima bwe yabweguriye ubugiraneza, cyane cyane mu Buhindi.
Kuva ku wa 30 Nzeri kugeza ku wa 2 Ukwakira: Papa Fransisiko yasuye Georgia na Azerebaijani mu ruzinduko rwe rwa 16 hanze ya Roma kuva yaba umushumba wa Kiliziya. Urugendo rwe rwibanze ku mubano wa Kiliziya Gatolika n’Abakristu baba Ortodoxe ndetse n’Abayisilamu.
Ku wa 4 Ukwakira: Papa Fransisiko yakoze uruzinduko rutunguranye i Amatrice mu Butaliyani asengera abahuye n’ingaruka z’umutingito mu Butaliyani bwo hagati wahitanye abantu hafi 300.
Mu 2017
Ku itariki ya 12 na 13 Gicurasi: Mu rundi ruzinduko nka Papa, Fransisiko yerekeje i Fatima, mu gihugu cya Portugal, asura Urwibutso rwa Nyina wacu wa Fatima. Tariki ya 13 Gicurasi yari isabukuru y’imyaka 100 yamabonekerwa ya mbere ya Mariya ku bana batatu muri uwo mujyi.
Ku wa 11 Nyakanga: Papa Fransisiko yongeyeho icyiciro gishya cy’ubuzima bwa Gikrisitu kugira ngo umuntu yitwe umutagatifu: “gutanga ubuzima bwe.” Iki cyiciro gitandukanye no guhorwa Imana, bireba gusa umuntu wishwe azira ukwemera kwe. Icyiciro gishya kireba abapfuye imburagihe binyuze mu gutanga ubuzima bwabo ku Mana no ku bantu bagenzi be.
Ku wa 19 Ugushyingo: Ku munsi wa mbere wahariwe Umunsi Mpuzamahanga w’Abakene, Papa Fransisko yasangiye ifunguro rya sasita n’abakene 4000 n’abandi bari bakeneye ubufasha Roma.
Ku wa 27 Ugushyingo kugeza ku wa 2 Ukuboza: Mu rundi ruzinduko muri Aziya, Papa Fransisiko yasuye Myanmar na Bangladesh. Yasuyemo ahantu ndangamateka, ahura n’abayobozi b’inzego za leta, abihayimana b’Abagatolika n’ab’Ababudisite. Yabwirije Ivanjili kandi ahamagarira amahoro muri ako karere.
Mu 2018
Kuva tariki ya 14 kugeza ku ya 21 Mutarama: Papa Fransisiko yakoze urundi ruzinduko muri Amerika y’Amajyepfo, aho yasuye Chile na Peru. Yahuye n’abayobozi ba leta n’abihayimana, asaba abakristu gukomeza kuba hafi y’abihayimana no kwirinda kwivanga n’iby’isi. Urugendo rwe muri Chile rwateje impaka zikomeye kubera ibibazo by’ihohoterwa rishingiye ku gitsina ryakozwe n’abihayimana b’Abanyachile.
Ku wa 2 Kanama: Vatikani yavuguruye ku mugaragaro ingingo ya 2267 muri Gatigisimu ya Kiliziya Gatolika, ireba igihano cy’urupfu. Inyandiko ibanza yavugaga ko igihano cy’urupfu gishobora kwemerwa mu bihe bimwe na bimwe, ariko iryo vugurura rivuga ko igihano cy’urupfu “kitemewe.”
Ku wa 25 Kanama: Arkeyipiskopi Carlo Viganò, wahoze ari intumwa ya Papa muri Leta Zunze Ubumwe za Amerika, yasohoye ibaruwa y’amapaji 11 asaba ko Papa Fransisiko yegura, amushinja we n’abandi bayobozi ba Vatikani guhishira ihohoterwa rishingiye ku gitsina, harimo n’ibirego byaregwaga uwahoze ari Kardinali, Theodore McCarrick. Papa Fransisiko ntiyahise asubiza iyo baruwa ku mugaragaro, ariko nyuma y’amezi icyenda ishyizwe ahagaragara, yahakanye ko yari azi imyitwarire ya McCarrick mbere y’uko ibirego bimenyekana.
Ku wa 25 na 26 Kanama: Papa Fransisiko yasuye umujyi wa Dublin muri Irlande, aho yari yitabire Inama Mpuzamahanga y’Imiryango (World Meeting of Families). Insanganyamatsiko y’iyo nama yari: “Ivanjili y’umuryango, ibyishimo by’Isi yose.”
Tariki ya 3 kugeza ku ya 28 Ukwakira: Hatangiye Sinodi yiga ku rubyiruko, ukwemera n’ugushishoza mu guhitamo umuhamagaro. Iyo Sinodi yibanze ku buryo bwiza bwo kwigisha urubyiruko ukwemera no kurufasha kumenya icyo Imana ibifuzaho mu buzima bwabo.
Mu 2019
Kuva tariki ya 22 kugeza 27 Mutarama: Umunsi Mpuzamahanga w’Urubyiruko wa gatatu ku ngoma ya Papa Fransisiko wabereye muri Panama City, muri Panama. Abakirisitu Gatolika bakiri bato baturutse impande zose z’isi bateraniye hamwe muri uwo muhango witabiriwe n’abagera kuri miliyoni eshatu.
Ku wa 4 Gashyantare: Fransisko yashyize umukono ku nyandiko ihuriweho na Sheikh Ahmed el-Tayeb, Imam mukuru wa Al-Azhar, i Abu Dhabi, muri Leta zunze ubumwe z’Abarabu, yise “Inyandiko ivuga ku buvandimwe bwa muntu bugamije amahoro ku isi no kubana.” Inyandiko yibanze ku bantu bo mu madini atandukanye bahuriza hamwe kugira ngo babane mu mahoro no guteza imbere umuco wo kubahana.
Tariki 21 kugeza 24 Gashyantare: Habaye Inama ku kurinda abana bato muri Kiliziya, izwi cyane nka Vatican Sexual Abuse Summit. Iyo nama yibanze ku bibazo by’ihohoterwa rishingiye ku gitsina byagiye bivugwa muri Kiliziya Gatolika, ishimangira cyane inshingano, kubazwa inshingano no gukorera mu mucyo mu kurwanya no gukumira ibyo byaha.
Kuva ku wa 6 kugeza ku wa 27 Ukwakira: Kiliziya Gatolika yakoresheje Sinodi y’Abepisikopi bo mu gace ka Pan-Amazon, izwi kandi nka Sinodi ya Amazoni. Iyo sinodi yari igamije gushaka uburyo bwiza bwo kugeza ubutumwa bwiza mu gace ka Amazoni. Ariko yateje impaka nyuma y’uko amashusho y’umugore utwite wo muri Amazon, Papa yise Pachamama, agaragaye mu bikorwa byinshi byabaye muri iyo sinodi ndetse anerekanwano muri bazilika hafi ya Vatikani.
Ku itariki ya 13 Ukwakira: Mutagatifu Yohani Henry Newman, wahoze ari Umwangilikani, wahinduye ukwemera akinjira muri Kiliziya Gatolika ndetse akaba n’umukardinali, yashyizwe mu rwego rw’abatagatifu na Papa Fransisko. Inyandiko za Newman zashishikarije amashyirahamwe y’abanyeshuri Gatolika muri za kaminuza n’amashuri makuru atari ay’idini muri Amerika no mu bindi bihugu.
Mu 2020
Ku wa 15 Werurwe: Papa Fransisko yakoze urugendo n’amaguru i Roma ajya kuri Shapeli irimo umusaraba w’umukiro, aho yasengeye asaba Imana guhagarika COVID-19. Uwo musaraba usengerwaho wigeze gutambagizwa mu mihanda y’i Roma mu gihe cy’icyorezo cya ‘peste’ mu mwaka wa 1522.
Ku wa 20 Werurwe: Papa Fransisko yahaye isi umugisha udasanzwe wa “Urbi et Orbi” mu mbuga ya Mutagatifu Petero yari yambaye ubusa kandi igwamo imvura, asabira abatuye Isi mu gihe cy’icyorezo cya koronavirusi.
Mu 2021
Kuva ku wa 5 kugeza ku wa 8 Werurwe: Mu rugendo rwe rwa mbere nk’umushumba wa Kiliziya Gatolika kuva icyorezo cya COVID-19 cyatangira, Papa Fransisiko yabaye Papa wa mbere usuye Iraki. Muri urwo rugendo, yashyize umukono ku masezerano ahuriweho na Grand Ayatollah Ali al-Sistani yamagana ubuhezanguni no kwimakaza amahoro.
Ku wa 3 Nyakanga: Kardinali Giovanni Angelo Becciu, washyizwe mu Nama y’Abakaridinali na Papa Fransisko, yarezwe mu rukiko rwa Vatikani ibyaha birimo kunyereza umutungo, n’ibindi byaha. Papa ubwe yatanze uburenganzira bwo kumukurikirana kubyo yaregagwa we n’abandi bantu 8. Urubanza rwanzuye ko Kardinali Giovanni afungwa imyaka 5.
Nyakanga 4: Papa Fransisko yabazwe amara kubera ‘diverticulitis’, indwara ikunze gufata abantu bakuze. Vatikani yatangaje ko Papa ibagwa rye ryagenze neza. Papa Fransisko yasohotse mu bitaro nyuma y’iminsi 10.
16 Nyakanga: Papa Fransisko yashyizeho Motu Proprio yise Traditionis Custodes. Iyo nyandiko ishyiraho amabwiriza akomeye ajyanye n’iyizihizwa rya Misa gakondo y’Abatariyani
Kuwa 2 kugeza ku 6 Ukuboza: Papa Fransisko yasuye Shipure n’u Bugereki. Urugendo rwe rwagarutse ku kongera gusura ikirwa cya Lesbos mu Bugiriki, aho yahuye n’impunzi.
Mu 2022
11 Mutarama: Papa Fransisko yakoze uruzinduko rutunguranye mu iduka ricuruza imiziki ry’ i Roma ryitwa StereoSound. Papa, uzwiho gukunda cyane umuziki wa kera, yahaye umugisha iryo duka rimaze kuvugururwa.
Werurwe 19: Papa Fransisko yasohoye inyandiko ya gikirisitu yitwa ‘Praedicate Evangelium’, igamije kuvugurura Inama Nkuru y’i Roma (Roman Curia). Izi mpinduka zashyize imbere ivugabutumwa ndetse zinaha abaturage basanzwe (abatari abihayimana) amahirwe menshi yo kujya mu myanya y’ubuyobozi.
Tariki ya 5 Gicurasi: Papa Fransisko yagaragaye bwa mbere mu ruhame yicaye mu intebe y’abamugaye, atangira kuyikoresha kenshi. Papa yari amaze igihe afite ibibazo by’ivi bimubuza kugenda neza.
Guhera ku wa 24 kugeza ku wa 30 Nyakanga: Mu ruzinduko rwe rwa mbere muri Canada nk’Umushumba wa Kiliziya Gatolika, Papa Fransisko yasabye imbabazi ku bw’akarengane Abasangwabutaka ba Canada bakorewe. Yavuze ko Abakirisitu benshi ndetse n’abagize Kiliziya Gatolika babigizemo uruhare.
Mu 2023
Kuva 31 Mutarama kugeza 5 Gashyantare: Papa Fransisko yagiriye uruzinduko muri Repubulika Iharanira Demokarasi ya Kongo (RDC) no muri Sudani y’Epfo. Muri urwo ruzinduko, Papa yamaganye ubugizi bwa nabi bwa politiki bwari muri ibyo bihugu, anahamagara ko habaho amahoro n’ubwiyunge. Yanitabiriye amasengesho y’ubumwe bw’amadini ari kumwe n’uwahoze ari Arikiyepisikopi w’Abangilikani w’i Canterbury Justin Welby, ndetse na Iain Greenshields, uyobora Itorero rya Scotland.
Gehera tariki ya 29 Werurwe kugeza ku ya 1 Mata: Papa Fransisko yajyanywe mu bitaro kubera uburwayi bw’ubuhumekero. Mu gihe yari arwariye mu bitaro bya Gemelli i Roma, yasuriyeyo abarwayi b’abana bafite kanseri ndetse ahabatiriza umwana w’uruhinja.
Ku wa 5 Mata: Papa Fransisko yagaragaye muri filimi mbarankuru ya Disney yitwa “The Pope: Answers” iri mu rurimi rw’Icyesipanyoli, aho yasubizaga ku bibazo bitandatu bikomeye byabajijwe n’abo mu gisekuru cya Z (Generation Z) baturuka mu mico itandukanye. Ibyo biganiro byibanze ku nsanganyamatsiko nk’ubuhunzi, agahinda gakabije, gukuramo inda, ihohoterwa rikorwa n’abihaye Imana, kwihinduza igitsina, filimi z’urukozasoni, no gutakaza ukwemera.
Ku wa 28 kugeza ku wa 30 Mata: Papa Fransisko yasuye igihugu cya Hongiriya aho yahuye n’abategetsi bacyo, abagize imiryango itegamiye kuri leta, abepisikopi, abapadiri, abanyeshuri bo muri Seminari, Abayezuwiti, abihayimana bombi (abagabo n’abagore), ndetse n’abashinzwe umurimo w’iyobokamana. Ku munsi wa nyuma w’uruzinduko rwe, yayoboye Misa rusange mu Kossuth Lajos.
Ku wa 7 Kamena: Vatikani yatangaje ko Papa Fransisko agiye kubagwa mu nda ku mugoroba w’uwo munsi, kubera uburibwe bukabije, bwari bumaze igihe bumuzahaza kandi burushaho gukomera. Mu kiganiro rusange yagiranye n’abakirisitu icyo gitondo mbere yo kujya mu bitaro, Papa yavuze ko ateganya gusohora ibaruwa ya gishumba ishimira Mutagatifu Tereza w’i Lisieux, Umurinzi w’ubutumwa, mu rwego rwo kwizihiza isabukuru y’imyaka 150 avutse.
15 Kamena: Nyuma yo kubagwa neza no gukira mu cyumweru kimwe, Papa Fransisko yasezerewe mu bitaro bya Gemelli.
Kanama 2-6: Papa Fransisko yagiriye urugendo i Lisbonne muri Portugal, yitabiriye Uminsi Mpuzamahanga w’Urubyiruko, wabaye kuva ku wa 1 kugeza ku wa 6 Kanama. Yahuye n’abayobozi ba Kiliziya n’abayobozi ba Leta mbere yo kuyobora Misa yo kwakira abashyitsi ndetse n’Inzira y’Umusaraba.
Ku wa 5 Kanama, yasuye Ingoro ya Bikira Mariya i Fatima, aho yifatanyije mu isengesho rya rozari n’urubyiruko rufite ubumuga. Ku mugoroba yayoboye ijoro ry’amasengesho (vigile), naho ku Cyumweru tariki ya 6 Kanama, yasomye Misa isoza ibyo birori, aho yahamagariye urubyiruko rusaga miliyoni 1.5 rwari ruhari ati: “Ntimugatinye”, yongeraho amagambo ya Mutagatifu Yohani Pawulo wa II, washinze umunsi Mpuzamahanga w’Urubyiruko.
Kuva 31 Kanama kugeza 4 Nzeri: Papa Fransisko yagiriye urugendo muri Mongoliya, igihugu gifite ubuso bunini ariko gituwe n’abaturage bacye ku isi. Uru rugendo rwamugize Papa wa mbere usuye iki gihugu cyo muri Aziya. Mongoliya ifite abaturage barenga miliyoni 3, ariko abagatolika muri bo ntibarenga 1,300.
Ku itari ya 22 na 23 Nzeri: Mu rugendo rw’iminsi ibiri i Marseille mu Bufaransa, Papa Fransisiko yahuye n’abayobozi b’uwo mujyi n’abanyamadini baho kandi yitabira n’umuhuro uzwi nka ‘Mediterranean Encounter’, aho yahuye n’urubyiruko rugera ku 120 rwo mu madini atandukanye hamwe n’abepiskopi baturutse mu bihugu 30.
Kuva ku wa 4 kugeza 29 Ukwakira: Vatikani yakiriye Icyiciro cya mbere cya Sinodi ku bijyanye n’Ubumwe bw’Abakirisitu, yateguwe na Papa Fransisko mu mwaka wa 2021 hagamijwe gushimangira ubumwe, uruhare, n’umurimo wa Kiliziya. Papa Fransisko yanasoje Misa ya Sinodi ku wa 29 Nzeri muri Basilika ya Mutagatifu Petero. Inama ya kabiri, yo gufatiramo umwanzuro, yabaye mu Ukuboza 2024.
Ku 25 Ugushyingo: Papa Fransisko yagiye mu bitaro nyuma yo kumva arwaye inkorora munsi w’icyo gihe. Nubwo yakomeje gukurikiza gahunda ze zateganyijwe, abandi bayobozi basomye ibitekerezo yari yateguye. Vatikani ku wa 28 Ugushyingo yahagaritse urugendo rwa Papa Fransisko rwari ruteganyijwe kuva ku ya 1 kugeza ku ya 3 Ukuboza rujya i Dubai mu nama ya COP28 ku kibazo cy’imihindagurikire y’ikirere, aho yari gutanga imbwirwaruhamwe, kubera indwara yari arwaye.
Ku wa 18 Ukuboza: Dikasteri y’inyigisho z’Ukwemera yasohoye itangazo ‘Fiducia Supplicans’, ryemerera umugisha ababana bahuje ibitsina n’abashakanye mu “bihe bidasanzwe.” Bamwe mu Bepiskopi batandukanye bo hirya no hino ku isi bavuga bashyigikiye iki cyemezo abandi bakirwanya bivuye inyuma.
Mu 2024
Ku wa 14 Mutarama: Papa Fransisiko ku nshuro ya mbere yasubije ku mugaragaro ibibazo byerekeranye na ‘Fiducia Supplicans’ mu kiganiro kuri televiziyo yo mu Butaliyani. Papa yasobanuye ko “Nyagasani aha umugisha abantu bose” kandi ko umugisha ari uguhuza abantu mu biganiro “kugira ngo barebe inzira Nyagasani abateganyiriza.
Ku wa 11 Gashyantare: Mu muhango wabereye muri Bazilika ya Mutagatifu Petero, witabiriwe na Perezida w’Argantine Javier Milei, Papa Francis yashyize mu rwego rw’abatagatifu María Antonia wa Mutagatifu Yozefu, uzwi cyane mu gihugu cye cy’amavuko nka “Mama Antula.” Nyuma y’umuhango, Perezida na Papa wahoze ari Musenyeri wa Buenos Aires barahoberanye. Papa Fransisiko, wri utarasubira iwabo kuva yaba Papa mu 2013, yatangaje ko ashaka gusura Argentine mu gice cya kabiri cy’uwo mwaka.
Ku wa 13 Werurwe: Fransisiko yizihiza imyaka 11 yari amaze ari Umushumba wa Kiliziya Gatolika y’i Roma.
Tariki ya 8 Mata: Dikasteri ishinzwe inyigisho z’ukwemera yasohoye inyandiko yitwa ‘Dignitas Infinita’ (Agaciro Kadashira), ishimangira ko Kiliziya idashyigira ikurwamo ry’inda, kwihutisha gupfa (euthanasia), ndetse n’inyigisho zirebana n’imyumvire ku gitsina (gender ideology).
Gicurasi, ku wa 19: Papa yagaragaye mu kiganiro “60 Minutes” cya CBS, aho yaganiraga na Norah O’Donnell, maze atangaza ko nta gahunda yo guha abagore isakaramentu ry’ubusaserdoti cyangwa kuba abadiyakoni.
Ku wa 14 Kamena: Papa Fransisiko yabaye Papa wa mbere wavugiye mu nama y’ibihugu birindwi bikize ku isi (G7), yabereye muri Puglia mu Butaliyani. Mu butumwa bwe, yashimangiye ko agaciro k’umuntu gasaba ko ibyemezo byifashishije ubwenge bw’ubukorano (AI) bigomba gukomeza kugenzurwa n’abantu. Muri iyo nama y’iminsi itatu, ahura kandi na Perezida wa Leta Zunze Ubumwe za Amerika, Joe Biden.
Hagati ya tariki 2 na 13 Nzeli: Papa Fransisiko yagize urugendo rw’iminsi 12 rugera ku birometero birenga 20,000 anyuze mu ngendo z’indege zirindwi mu bihugu byo muri Aziya na Oceyaniya. Urwo rugendo rwamujyanye muri Indoneziya, New Papua Guinea, East Timor, na Singapur. Ni rwo rugendo mpuzamahanga runini kandi rurerure kurusha izindi zose yakoze mu myaka 11 yamaze ari Papa. Muri East Timor, abasaga 600,000 bitabiriye igitambo cya Misa yayoboye.
Izi nizo ngendo mpuzamahanga za nyuma yakoze, zuzuza ibihugu 68 yasuye mu myaka 12 yamaze ari Papa.
Ku wa 7 Ukuboza: Papa Fransisiko yayoboye inama y’abakaridinali i Vatikani, aho yashyizeho abakaridinali bashya 21, barimo Musenyeri Frank Leo wa Toronto; Musenyeri Dominique Joseph Mathieu wa Tehran-Isfahan muri Irani; na Musenyeri Tarcisio Isao Kikuchi wa Tokyo, ibyagaragaje uburyo ashyira imbere ubutumwa mpuzamahanga bwa Kiliziya.
Kuri 24 Ukuboza: Mu ijoro rya Noheli, Papa Fransisiko yafunguye ku mugaragaro Umuryango w’Impuhwe (Holy Door) kuri Bazilika ya Mutagatifu Petero, atangiza ku mugaragaro Umwaka wa Yubile y’Icyizere wa 2025.
Mu 2025
Ku wa 14 Mutarama: Igitabo cy’ubuzima bwa Papa Fransisiko, cyiswe “Icyizere” (Hope), cyarasohotse. Ni ubwa mbere Papa yatanze ubuhamya bwe, asubiza amaso inyuma kuva mu bwana bwe mu gihugu cya Argentine mu muryango w’abimukira b’Abataliyani, kugera ubwo yabaye Umusimbura wa Mutagatifu Petero.
Ku wa 14 Gashyantare: Papa Fransisiko yajyanwe mu bitaro kubera indwara y’inkorora (bronchite), nyuma yaje kuvamo indwara y’umusonga w’ibihaha byombi (Double pneumonia).
Ku wa 13 Werurwe: Akiri mu bitaro bya Gemelli i Roma yivuza indwara z’ubuhumekero, Papa Fransisiko yizihije isabukuru y’imyaka 12 amaze atorewe kuba Papa.
Ku Cyumweru, tariki ya 23 Werurwe: Papa Fransisiko yagarutse i Vatikani nyuma koreherwa n’indwara y’umusonga yari amaze hafi ibyumweru bitandatu yivuriza mu bitaro bya Gemelli i Roma mu Butariyani.
Ku 10 Mata: Papa Fransisiko yakiriye Umwami Charles III n’Umwamikazi Camilla b’u Bwongereza bari bamaze iminsi i Roma mu ruzinduko rw’akazi, bagiranye ibiganio by’ihariye na Papa Fransisiko, aho yanabifurije isabukuru nziza y’imyaka 20 bari maze babana.
Ku wa 20 Mata, ku munsi wa Pasika, Papa Fransisiko yakiriye abakirisitu b’Abakatolika bari bateraniye ku mbuga ya Mutagatifu Petero kugira ngo bamubone kuri uwo munsi mukuru.
Nyuma yo guhura nabo bakiristu, Papa yagiranye ikiganiro gito na Visi Perezida wa Amerika JD Vance, wari kumwe n’umuryango we mu mujyi wa Roma aho bari baje kwizihiriza Pasika.
Nyuma yibyo nibwo kuri uyu wa mbere wa Pasika tariki ya 21 Mata, Vatikani yatangaje ko umushumba wa Kiliziya ku Isi yatashye mu rugo rwa Data (Yitabye Imana)